Ngày 18/9, tại TP.HCM, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phối hợp cùng TikTok Shop tổ chức khóa đào tạo chuyên sâu về pháp lý và thuế trong thương mại điện tử, với chủ đề “Kinh doanh dài lâu – Bắt đầu từ luật”.
Tại sự kiện, đại diện cơ quan quản lý cảnh báo nhiều hành vi vi phạm trong kinh doanh trực tuyến có thể bị phạt lên đến 60 triệu đồng, đồng thời giải đáp các vướng mắc liên quan đến hóa đơn điện tử và quy định pháp lý mới trong thương mại điện tử.
1. Nhiều sai phạm phổ biến trong kinh doanh online có thể bị phạt nặng
Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn – Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Kinh tế số, nhiều người bán hàng online vẫn chưa nhận thức đầy đủ về các nghĩa vụ pháp lý khi kinh doanh trên môi trường số. Một số lỗi tưởng chừng nhỏ lại có thể khiến họ đối mặt với mức xử phạt hàng chục triệu đồng.
Một trong những lỗi phổ biến nhất là xây dựng website có chức năng đặt hàng nhưng không thực hiện thủ tục thông báo hoặc đăng ký với Bộ Công Thương.
Mặc dù quy trình này hoàn toàn miễn phí và có thể thực hiện trực tuyến, song nếu bị phát hiện vi phạm, cá nhân có thể bị phạt từ 10 – 20 triệu đồng, và tổ chức bị phạt từ 20 – 40 triệu đồng.
Một số trường hợp tự ý gắn biểu tượng “Đã thông báo” hoặc “Đã đăng ký” khi chưa được Bộ Công Thương xác nhận cũng là hành vi bị nghiêm cấm. Với lỗi này, mức phạt có thể lên đến 30 triệu đồng đối với cá nhân và 60 triệu đồng đối với tổ chức.
Ngoài ra, theo Nghị định 85/2021/NĐ-CP, các sàn thương mại điện tử (TMĐT) không còn được coi là trung gian thụ động.
Các sàn phải chịu trách nhiệm liên đới trong việc kiểm soát thông tin hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và xử lý hành vi vi phạm của nhà bán hàng. Điều này buộc cả người bán lẫn nền tảng phải tuân thủ nghiêm túc quy định để tránh bị xử lý hành chính.
2. Tuân thủ quy định mới để tránh rủi ro khi kinh doanh trực tuyến
Theo ông Tuấn, kinh doanh trực tuyến không phải “vùng xám pháp lý” như nhiều người vẫn nghĩ. Các cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp hoạt động online phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý như kinh doanh truyền thống, đồng thời tuân thủ các yêu cầu riêng của môi trường điện tử.
Ví dụ, bán rượu qua mạng chỉ được phép nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Có giấy phép kinh doanh rượu hợp lệ;
- Đảm bảo người mua và người nhận hàng đều từ 18 tuổi trở lên;
- Phối hợp với đơn vị vận chuyển để kiểm tra độ tuổi người nhận;
- Chỉ chấp nhận phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.
Nếu không tuân thủ, người bán có thể bị xử phạt nặng hoặc bị đình chỉ hoạt động khi bị cơ quan chức năng hoặc đối thủ phát hiện, tố cáo.
Bên cạnh đó, ông Tuấn cũng tiết lộ, dự thảo Luật Thương mại điện tử sửa đổi sắp ban hành sẽ bổ sung quy định lưu trữ dữ liệu phát sóng livestream tối thiểu 12 tháng.
Điều này giúp cơ quan quản lý có căn cứ khi xử lý tranh chấp, khiếu nại, đồng thời ngăn chặn tình trạng quảng cáo sai sự thật hay bán hàng kém chất lượng trong các phiên phát trực tiếp.
3. Tháo gỡ khó khăn trong việc xuất hóa đơn điện tử
Bên cạnh những quy định về pháp lý, vấn đề hóa đơn điện tử (HĐĐT) cũng là nỗi lo thường gặp của các cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn TMĐT.
Do đặc thù bảo mật thông tin người mua trên các nền tảng như TikTok Shop, Shopee hay Lazada, người bán thường không có đầy đủ thông tin (mã số thuế, địa chỉ, họ tên) để lập hóa đơn hợp lệ theo quy định.
Tình trạng này khiến nhiều hộ kinh doanh không thể xuất hóa đơn cho khách hàng, dẫn đến nguy cơ bị xử phạt về hóa đơn.
Trước vướng mắc này, đại diện cơ quan thuế và Bộ Công Thương đã đề xuất hai giải pháp tháo gỡ:
Giải pháp 1 – Sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền
Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, người bán có thể lựa chọn hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.
Cách làm này không cần thông tin chi tiết khách hàng, giúp đảm bảo tính hợp lệ của hóa đơn mà vẫn tuân thủ quy định bảo mật dữ liệu.
Giải pháp 2 – Ủy quyền cho sàn TMĐT lập hóa đơn thay
Ông Trần Trọng Ninh – Chuyên viên chính Cục Thuế Thương mại điện tử (Cục Thuế) – cho biết, Nghị định 117/2023/NĐ-CP (có hiệu lực từ 1/7/2025) đã cho phép người bán ủy quyền cho sàn TMĐT lập hóa đơn thay.
Cách làm này giúp chuyển trách nhiệm lập và gửi hóa đơn sang sàn thương mại điện tử – nơi có đủ hạ tầng công nghệ để thực hiện nhanh chóng và chính xác.
4. Kinh doanh online: Cơ hội lớn nhưng rủi ro pháp lý cao
Có thể thấy, kinh doanh trực tuyến đang mang lại cơ hội phát triển mạnh mẽ, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu người bán không nắm vững quy định.
Từ đăng ký website, tuân thủ các điều kiện kinh doanh đặc thù, đến xuất hóa đơn điện tử và lưu trữ dữ liệu livestream, mọi khâu đều có thể trở thành vi phạm nếu không thực hiện đúng.
Do đó, người kinh doanh online cần chủ động cập nhật chính sách mới, tham gia các chương trình đào tạo, và phối hợp chặt chẽ với sàn TMĐT để hoạt động hợp pháp, bền vững.
Việc hiểu và tuân thủ quy định không chỉ giúp tránh các mức phạt từ 10 – 60 triệu đồng, mà còn góp phần xây dựng uy tín thương hiệu, tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài trong môi trường số.
Hỏi - Đáp (FAQ) về quy định pháp lý và hóa đơn trong kinh doanh online
1. Bán hàng online có cần đăng ký với Bộ Công Thương không?
Có. Nếu bạn có website hoặc ứng dụng có chức năng đặt hàng, bạn phải thông báo hoặc đăng ký với Bộ Công Thương. Vi phạm có thể bị phạt đến 40 triệu đồng với tổ chức.
2. Nếu bán hàng trên TikTok, Shopee hoặc Facebook thì có cần hóa đơn không?
Có. Dù bán trên nền tảng nào, nếu phát sinh doanh thu, người bán phải lập hóa đơn điện tử theo quy định của cơ quan thuế.
3. Người bán hàng livestream có cần lưu dữ liệu phát sóng không?
Theo dự thảo Luật Thương mại điện tử sửa đổi, dữ liệu phát sóng livestream phải được lưu trữ ít nhất 12 tháng để phục vụ công tác quản lý và xử lý khiếu nại.
4. Có thể nhờ sàn thương mại điện tử xuất hóa đơn thay không?
Có. Theo Nghị định 117/2023/NĐ-CP, người bán có thể ủy quyền cho sàn TMĐT lập hóa đơn điện tử thay - một giải pháp thuận tiện và hợp lệ.
Trong thời kỳ kinh tế số phát triển mạnh mẽ, việc hiểu và tuân thủ đúng quy định pháp lý - thuế - hóa đơn điện tử là điều kiện tiên quyết để kinh doanh online an toàn và bền vững.
Người bán hàng nên thường xuyên cập nhật quy định mới, tận dụng các giải pháp hợp pháp từ cơ quan quản lý và nền tảng TMĐT, từ đó tránh rủi ro, tránh bị phạt, và phát triển kinh doanh lâu dài.
Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu
CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM
VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 024.39936229 - 84973282186
Email: dailythuebluecom@gmail.com