Theo quy định mới tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024, từ ngày 01/7/2025, chủ hộ kinh doanh cá thể sẽ phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc – một thay đổi lớn có ảnh hưởng trực tiếp tới hàng triệu hộ kinh doanh cá thể trên toàn quốc.

1. Căn cứ pháp lý

• Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 (sửa đổi, bổ sung năm 2024)

• Điều 2, khoản 1, điểm đ, Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) quy định:

"Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm chủ hộ kinh doanh cá thể, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng lương."

2. Ai là người bắt buộc tham gia?

Từ 01/7/2025, những đối tượng sau sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc:

• Chủ hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động (đã đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật).
• Không phân biệt có hay không có người lao động làm thuê.

Điểm đáng chú ý là:
Dù chủ hộ không hưởng lương, vẫn được coi là người lao động theo Luật BHXH, vì họ trực tiếp tham gia hoạt động sản xuất, kinh doanh.

3. Mức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh

Hiện tại, cơ quan bảo hiểm xã hội chưa ban hành mức đóng cụ thể cho nhóm chủ hộ kinh doanh. Tuy nhiên, mức đóng có thể được xác định tương tự các đối tượng tự đóng BHXH như:

• Tỷ lệ đóng: 25% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn (tối thiểu bằng mức lương cơ sở, tối đa bằng 20 lần mức lương cơ sở).

Trong đó:

• 22% đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất

• 3% đóng vào quỹ ốm đau và thai sản

Ví dụ dự kiến:
Nếu mức lương cơ sở từ 01/7/2025 là 1.800.000 đồng, thì mức đóng BHXH tối thiểu hàng tháng của một chủ hộ có thể khoảng 450.000 đồng/tháng.

4. Quyền lợi khi tham gia BHXH bắt buộc

Chủ hộ kinh doanh khi tham gia BHXH bắt buộc sẽ được hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội tương tự như người lao động:

• Lương hưu hàng tháng khi đủ tuổi và thời gian đóng.

• Trợ cấp thai sản, ốm đau, tai nạn lao động nếu đủ điều kiện.

• Trợ cấp một lần hoặc tử tuất.

• Thẻ BHYT miễn phí khi nghỉ hưu.

Việc tham gia BHXH bắt buộc giúp chủ hộ có chỗ dựa an sinh khi về già và giảm gánh nặng tài chính khi gặp rủi ro về sức khỏe.

5. Chủ hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?

Để tuân thủ đúng quy định từ 01/7/2025, chủ hộ kinh doanh nên:

• Theo dõi quy định hướng dẫn chi tiết từ cơ quan BHXH trong thời gian tới.
• Chủ động làm hồ sơ đăng ký tham gia BHXH tại cơ quan BHXH cấp quận/huyện nơi kinh doanh.
• Tính toán tài chính phù hợp để chủ động đóng BHXH đúng hạn, tránh phát sinh nợ hoặc xử phạt.

6. Xử phạt nếu không tham gia BHXH đúng quy định

Dù chưa có hướng dẫn xử phạt riêng cho chủ hộ kinh doanh, nhưng theo các quy định hiện hành, hành vi trốn đóng BHXH có thể bị:

• Phạt tiền từ 12% đến 20% tổng số tiền phải đóng nhưng chưa đóng.
• Phạt tiền tối đa đến 75 triệu đồng.
• Buộc truy nộp đủ số tiền và lãi chậm đóng.

Vì vậy, chủ hộ kinh doanh nên chủ động nắm bắt quy định và tham gia đúng hạn để tránh vi phạm pháp luật.

---

Việc bắt buộc chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH từ 01/7/2025 là một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng diện bao phủ an sinh xã hội, đảm bảo quyền lợi lâu dài cho người lao động tự thân.

Chủ hộ kinh doanh cần sớm cập nhật thông tin, chuẩn bị tài chính và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo luật định để vừa bảo vệ quyền lợi bản thân, vừa tránh bị xử phạt không đáng có.

Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu

CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM

VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội

Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội

Hotline: 024.39936229 - 84973282186

Email: dailythuebluecom@gmail.com