Doanh nghiệp có chi nhánh không trực tiếp bán hàng thường thắc mắc: chi nhánh có phải kê khai, nộp thuế không? Thủ tục thế nào? Quy định mới từ ngày 01/01/2022 theo Thông tư 80/2021/TT-BTC có nhiều điểm mới quan trọng. Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết cách kê khai thuế cho chi nhánh hạch toán độc lập và phụ thuộc, các loại thuế liên quan như thuế GTGT, TNCN, TNDN, lệ phí môn bài… giúp bạn tuân thủ pháp luật, tránh bị xử phạt.
I. Cơ sở pháp lý
Trước khi làm bất cứ thủ tục nào, doanh nghiệp cần căn cứ các văn bản sau:
- Thông tư 156/2013/TT-BTC
- Nghị định 126/2020/NĐ-CP
- Thông tư 80/2021/TT-BTC (có hiệu lực từ 01/01/2022)
Những quy định này xác định rõ chi nhánh là hạch toán độc lập hay phụ thuộc, và từ đó quyết định cách kê khai, nộp thuế.
II. Chi nhánh hạch toán độc lập
Chi nhánh được coi là hạch toán độc lập nếu có giấy đăng ký mã số thuế riêng, hạch toán kế toán riêng… Trong trường hợp này:
- Kê khai thuế riêng: gồm thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) nếu chi nhánh có người lao động, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), báo cáo tài chính…
- Nộp thuế riêng: chi nhánh sử dụng mã số thuế của mình, nộp tại cơ quan thuế quản lý chi nhánh, bất kể chi nhánh cùng tỉnh hay khác tỉnh với trụ sở chính.
- Ngay cả khi chi nhánh không trực tiếp bán hàng, không có doanh thu, nếu chi nhánh là hạch toán độc lập vẫn phải làm các tờ khai thuế như công ty bình thường.
Ví dụ: một chi nhánh tại Hà Nội được đăng ký độc lập, có mã số thuế riêng, thì dù không có hoạt động bán hàng, vẫn phải khai thuế GTGT, TNDN, TNCN (nếu có lao động), báo cáo tài chính cho cơ quan thuế Hà Nội.
III. Chi nhánh hạch toán phụ thuộc
Chi nhánh hạch toán phụ thuộc là chi nhánh không có tài khoản riêng, không có con dấu riêng, kế toán tập trung về trụ sở, hoặc được quản lý hạch toán trực tiếp từ công ty mẹ. Với loại này, cách kê khai thuế thay đổi tùy theo hoạt động thực tế và theo Luật mới:
1. Lệ phí môn bài
- Chi nhánh phụ thuộc khác tỉnh/thành phố với trụ sở chính phải tự mình khai lệ phí môn bài tại cơ quan thuế địa phương nơi chi nhánh đặt.
- Nếu chi nhánh phụ thuộc cùng tỉnh/thành phố với trụ sở chính, trụ sở chính sẽ khai thay lệ phí môn bài cho chi nhánh tại cơ quan thuế quản lý trụ sở.
2. Thuế GTGT
Phân biệt trước và sau 01/01/2022:
Trước 2022 (theo Thông tư 156/2013/TT-BTC):
-
Nếu chi nhánh phụ thuộc không trực tiếp bán hàng, không phát sinh doanh thu → trụ sở chính có thể kê khai tập trung tại trụ sở chính.
-
Nếu chi nhánh khác tỉnh và có phát sinh kinh doanh → phải khai riêng tại cơ quan thuế chi nhánh.
Từ 01/01/2022 (Áp dụng Thông tư 80/2021/TT-BTC):
-
Nếu chi nhánh phụ thuộc không kinh doanh, không hạch toán tài chính riêng, không có phát sinh doanh thu thì trụ sở chính thực hiện khai, tính thuế, kê khai, nộp hồ sơ thuế GTGT cho chi nhánh.
-
Trường hợp chi nhánh có hoạt động kinh doanh, sử dụng hóa đơn riêng, hạch toán đầy đủ thuế đầu vào – đầu ra → có thể khai thuế GTGT riêng tại chi nhánh.
-
Nếu có cơ sở sản xuất riêng (thuộc chi nhánh phụ thuộc), cần phân bổ thuế GTGT theo mẫu quy định cho tỉnh nơi đặt cơ sở sản xuất.
3. Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
-
Việc kê khai thuế TNCN sẽ phụ thuộc vào người lao động làm việc tại chi nhánh hoặc công ty trụ sở ký hợp đồng và cử đi chi nhánh.
-
Nếu chi nhánh ký hợp đồng NLĐ → chi nhánh kê khai tại địa phương.
-
Nếu trụ sở ký và cử đi thì trụ sở chính sẽ kê khai, nộp thuế và cần lập bảng phân bổ nếu phải khấu trừ thuế cho người lao động làm việc tại chi nhánh.
4. Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và báo cáo tài chính
-
Với chi nhánh phụ thuộc: Trụ sở chính chịu trách nhiệm kê khai thuế TNDN, làm báo cáo tài chính tổng hợp/hợp nhất cho toàn bộ doanh nghiệp.
-
Chi nhánh phụ thuộc không lập báo cáo tài chính riêng, không kê khai TNDN riêng nếu không có hoạt động sản xuất riêng biệt.
-
Nếu chi nhánh phụ thuộc có cơ sở sản xuất riêng hoặc hoạt động sinh lợi, doanh nghiệp cần phân bổ TNDN cho địa phương theo mẫu quy định (ví dụ mẫu 03-8/TNDN) trong quyết toán thuế cuối năm.
IV. Câu hỏi thường gặp
| Câu hỏi | Giải đáp nhanh |
|---|---|
| Chi nhánh không bán hàng có được khai thuế GTGT tại trụ sở chính? | Có, nếu chi nhánh phụ thuộc, không có doanh thu, không có hạch toán thuế riêng. Theo Thông tư 80/2021, trụ sở chính khai tập trung. |
| Chi nhánh phụ thuộc khác tỉnh có phải tự khai lệ phí môn bài? | Có, nếu ở tỉnh khác thì chi nhánh phải khai tại chi nhánh địa phương. |
| Chi nhánh có NLĐ: thuế TNCN được kê khai tại chi nhánh hay trụ sở? | Phụ thuộc vào nơi ký hợp đồng lao động. Nếu NLĐ ký với chi nhánh → chi nhánh kê khai; nếu trụ sở ký và phân công → trụ sở kê khai và phân bổ nếu cần. |
| Chi nhánh chỉ sản xuất, không bán hàng liệu có phải khai TNDN riêng? | Không, trụ sở chính làm việc này; nếu có sản xuất riêng và doanh thu riêng có thể cần phân bổ. |
V. Những điểm cần lưu ý để tránh rủi ro thuế
-
Xác định rõ hình thức hạch toán của chi nhánh: độc lập hay phụ thuộc. Việc này quyết định tất cả thủ tục thuế sau này.
-
Theo dõi đầy đủ hóa đơn, chứng từ nếu chi nhánh có hoạt động đầu vào/đầu ra. Việc không có đầy đủ dẫn đến khó được chấp nhận khai thuế riêng.
-
Nắm rõ hiệu lực của Thông tư 80/2021/TT-BTC: Các quy định mới từ 2022 có ảnh hưởng lớn tới cách kê khai, phân bổ thuế GTGT, TNDN.
-
Khai báo với cơ quan thuế địa phương nếu chi nhánh có mở tài khoản ngân hàng riêng, có con dấu, sử dụng hóa đơn riêng – vì trong một số trường hợp, chi nhánh có quyền kê khai riêng nếu đáp ứng những điều kiện này.
-
Chuẩn bị tốt cho quyết toán thuế năm: Kiểm tra phân bổ TNDN, thuế GTGT đầu vào – đầu ra giữa chi nhánh & trụ sở, đảm bảo số liệu khớp trong báo cáo tài chính hợp nhất.
Chi nhánh hạch toán độc lập và chi nhánh hạch toán phụ thuộc có cách kê khai, nộp thuế khác nhau rõ rệt, đặc biệt sau ngày 01/01/2022 khi Thông tư 80/2021/TT-BTC có hiệu lực. Việc xác định đúng loại hình, hiểu rõ quyền hạn và nghĩa vụ, cũng như thực hiện đầy đủ thủ tục kê khai, phân bổ thuế sẽ giúp doanh nghiệp tránh được sai sót, phạt vi phạm thuế và đảm bảo hoạt động minh bạch.
Nếu bạn muốn, tôi có thể gửi mẫu biểu mẫu kê khai liên quan hoặc bản tóm tắt so sánh giữa chi nhánh độc lập & phụ thuộc để tiện dùng. Bạn có muốn tôi soạn phần đó giúp không?
Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu
CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM
VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 024.39936229 - 84973282186
Email: dailythuebluecom@gmail.com