Ngày 01/7/2025, Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị định 181/2025/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) năm 2024. Đây là văn bản pháp lý quan trọng, thay thế các quy định trước đó về thuế GTGT, đồng thời tạo nền tảng pháp lý đồng bộ và minh bạch hơn cho việc triển khai thực hiện thuế GTGT trong thực tiễn.
Bài viết dưới đây sẽ điểm qua những nội dung mới nổi bật tại Nghị định 181/2025/NĐ-CP mà doanh nghiệp, kế toán và hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý.
1. Hóa đơn từ 5 triệu đồng trở lên chỉ được khấu trừ thuế nếu thanh toán không dùng tiền mặt
Một trong những điểm mới quan trọng của Nghị định 181 là quy định về điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với các hóa đơn có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm thuế).
Theo đó, để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, các khoản thanh toán từ 5 triệu đồng trở lên phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt. Quy định này áp dụng cả với trường hợp trong cùng một ngày mua nhiều lần cùng một loại hàng hóa, dịch vụ từ cùng một nhà cung cấp, nếu tổng giá trị từ 5 triệu đồng trở lên.
Đây là quy định nhằm thúc đẩy giao dịch không tiền mặt, minh bạch hóa dòng tiền, đồng thời ngăn ngừa các hành vi gian lận thuế qua việc sử dụng hóa đơn khống.
2. Bổ sung và làm rõ các trường hợp không chịu thuế GTGT
Nghị định 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết các trường hợp không chịu thuế GTGT theo Điều 5 của Luật GTGT 2024. Cụ thể, các hoạt động như:
- Chuyển nhượng dự án đầu tư (đáp ứng điều kiện theo quy định),
- Một số dịch vụ tài chính nhất định,
- Sản phẩm nông nghiệp chưa qua chế biến,
- Dịch vụ công ích do Nhà nước đặt hàng...
Đặc biệt, nghị định ban hành kèm theo phụ lục danh mục hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu không chịu thuế GTGT, bao gồm các sản phẩm tài nguyên khoáng sản không qua chế biến, hàng hóa xuất khẩu có nguồn gốc từ tài nguyên...
Điều này giúp doanh nghiệp dễ dàng tra cứu và áp dụng, hạn chế rủi ro kê khai sai dẫn đến bị truy thu thuế.
3. Làm rõ giá tính thuế và thời điểm xác định thuế GTGT
Nghị định 181 hướng dẫn rõ các vấn đề về:
- Giá tính thuế: Là giá bán chưa bao gồm thuế GTGT, không tính các khoản giảm giá, chiết khấu thương mại đúng quy định.
- Thời điểm xác định thuế: Được xác định theo thời điểm lập hóa đơn (đối với hàng hóa, dịch vụ thông thường), hoặc theo thời điểm chuyển giao quyền sở hữu (đối với chuyển nhượng bất động sản, dự án).
Quy định rõ ràng về hai yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp tránh nhầm lẫn trong kê khai, khấu trừ và nộp thuế, đặc biệt trong các trường hợp hợp đồng kéo dài hoặc giao hàng nhiều lần.
4. Quy định chi tiết về phương pháp tính thuế GTGT
Nghị định 181/2025/NĐ-CP hướng dẫn cụ thể hai phương pháp tính thuế GTGT:
- Phương pháp khấu trừ: Áp dụng với tổ chức, doanh nghiệp có đủ điều kiện, thực hiện đầy đủ chứng từ, hóa đơn và kế toán theo quy định. Đây là phương pháp phổ biến, cho phép khấu trừ thuế đầu vào.
- Phương pháp trực tiếp: Áp dụng với hộ, cá nhân kinh doanh hoặc tổ chức không đủ điều kiện áp dụng phương pháp khấu trừ. Thuế được tính trực tiếp trên doanh thu với mức tỷ lệ % cụ thể theo ngành nghề.
Đáng chú ý, với lộ trình xóa bỏ hình thức “thuế khoán” từ năm 2026, quy định về phương pháp tính thuế trực tiếp trong Nghị định này có vai trò quan trọng, tạo bước đệm cho việc chuyển đổi phương pháp tính thuế của hộ, cá nhân kinh doanh.
5. Làm rõ quy định về khấu trừ và hoàn thuế GTGT
Khấu trừ thuế GTGT đầu vào:
Nghị định 181 bổ sung các điều kiện và nguyên tắc khấu trừ thuế đầu vào như:
- Hóa đơn hợp lệ, hợp pháp, thanh toán đúng quy định (như đã đề cập ở mục 1),
- Phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh chịu thuế GTGT,
- Không áp dụng với hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho tiêu dùng nội bộ hoặc hoạt động không chịu thuế.
Hoàn thuế GTGT:
Nội dung hoàn thuế cũng được hướng dẫn chi tiết tại Nghị định, bao gồm:
- Các trường hợp hoàn thuế đầu tư,
- Hoàn thuế với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu,
- Hoàn thuế do nộp thừa hoặc được miễn.
Việc cụ thể hóa quy trình, điều kiện hoàn thuế giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục và nâng cao tính minh bạch.
6. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng
Nghị định 181/2025/NĐ-CP áp dụng đối với:
- Tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT,
- Các tổ chức phi lợi nhuận, đơn vị sự nghiệp có hoạt động chịu thuế,
- Các cơ quan thuế và tổ chức có liên quan trong quản lý thuế.
Nghị định có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 và thay thế toàn bộ Nghị định 209/2013/NĐ-CP và các văn bản sửa đổi, bổ sung trước đó. Đây là văn bản hướng dẫn duy nhất và đầy đủ nhất hiện nay về Luật Thuế GTGT 2024.
7. Doanh nghiệp cần làm gì để tuân thủ đúng quy định?
Để đảm bảo tuân thủ đúng quy định tại Nghị định 181/2025/NĐ-CP, doanh nghiệp cần:
- Rà soát lại các quy trình thanh toán để đảm bảo thanh toán không dùng tiền mặt với các hóa đơn từ 5 triệu đồng.
- Cập nhật phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử theo danh mục hàng hóa – dịch vụ chịu/không chịu thuế GTGT mới.
- Đào tạo lại kế toán, nhân viên liên quan về quy trình khấu trừ, hoàn thuế theo hướng dẫn mới.
- Chủ động liên hệ cơ quan thuế để được hỗ trợ kịp thời khi có vướng mắc trong triển khai.
Nghị định 181/2025/NĐ-CP là văn bản quan trọng đánh dấu bước hoàn thiện hệ thống pháp luật về thuế GTGT, phù hợp với bối cảnh kinh tế số và chủ trương thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.
Việc nắm rõ và cập nhật kịp thời những điểm mới trong nghị định này sẽ giúp doanh nghiệp:
- Tuân thủ đúng quy định pháp luật,
- Tránh bị xử phạt vi phạm thuế,
- Tối ưu hiệu quả tài chính và lợi ích thuế hợp pháp.
Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu
CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM
VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 024.39936229 - 84973282186
Email: dailythuebluecom@gmail.com