Từ kỳ tính thuế năm 2026, mức giảm trừ gia cảnh trong phần thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sẽ được điều chỉnh đáng kể, tác động trực tiếp đến ngưỡng thu nhập bắt đầu phải nộp thuế đối với người lao động. Bài viết dưới đây phân tích cụ thể mức lương phải đóng thuế theo số người phụ thuộc, đồng thời giải thích rõ các yếu tố liên quan để người lao động chủ động nắm bắt nghĩa vụ thuế của mình.
1. Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh
Theo Nghị quyết được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, mức giảm trừ gia cảnh áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026 được điều chỉnh như sau:
- Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế: 15,5 triệu đồng/tháng (tương đương 186 triệu đồng/năm).
- Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc: 6,2 triệu đồng/tháng (tương đương 74,4 triệu đồng/năm).
So với quy định hiện hành (11 triệu đồng/tháng cho bản thân và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc), mức giảm trừ này đã tăng tương ứng 40–41%.
Đây là bước điều chỉnh cần thiết để phản ánh đúng thực tế đời sống, chi phí sinh hoạt và hỗ trợ nhóm người lao động có thu nhập trung bình hoặc thấp trước biến động kinh tế – xã hội.
2. Mức lương tối thiểu phải đóng thuế TNCN theo số người phụ thuộc
Khi áp dụng mức giảm trừ mới, ngưỡng thu nhập từ tiền lương, tiền công mà cá nhân bắt đầu phải nộp thuế TNCN được xác định như sau (đã trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc, đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học nếu có):
| Số người phụ thuộc | Mức lương/tháng bắt đầu phải nộp thuế TNCN |
|---|---|
| 0 người | 15,5 triệu đồng/tháng |
| 1 người | 21,7 triệu đồng/tháng |
| 2 người | 27,9 triệu đồng/tháng |
| 3 người | 34,1 triệu đồng/tháng |
| 4 người | 40,3 triệu đồng/tháng |
| 5 người | 46,8 triệu đồng/tháng |
| n người | 15,5 triệu đồng + (n × 6,2 triệu đồng) |
Ví dụ:
- Người không có người phụ thuộc, thu nhập sau khi trừ bảo hiểm bắt buộc dưới 15,5 triệu đồng/tháng sẽ không phải nộp thuế.
- Nếu có 1 người phụ thuộc, ngưỡng miễn thuế tăng lên 21,7 triệu đồng/tháng.
- Có 2 người phụ thuộc, ngưỡng này là 27,9 triệu đồng/tháng.
Như vậy, càng nhiều người phụ thuộc, ngưỡng thu nhập không chịu thuế càng cao.
3. Ai được đăng ký làm người phụ thuộc?
Người phụ thuộc được hiểu là cá nhân mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng và đáp ứng đủ điều kiện theo quy định. Các nhóm đối tượng phổ biến gồm:
- Con cái:
- Con đẻ, con nuôi hợp pháp, con riêng của vợ hoặc chồng.
- Con dưới 18 tuổi tính theo tháng.
- Con từ 18 tuổi trở lên nhưng bị khuyết tật, mất khả năng lao động.
- Con đang học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề (trong nước hoặc nước ngoài) không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng ≤ 1 triệu đồng.
- Vợ/chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ vợ/chồng, cha dượng, mẹ kế không nơi nương tựa, người được người nộp thuế trực tiếp nuôi dưỡng.
Người nộp thuế cần đăng ký người phụ thuộc đúng thời hạn với cơ quan thuế, kèm hồ sơ chứng minh hợp lệ để được hưởng mức giảm trừ tương ứng.
4. Cách tính thuế thực tế theo mức mới
Để xác định chính xác mình có phải nộp thuế hay không, người lao động cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Tính tổng thu nhập chịu thuế
Gồm tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, thưởng.
Bước 2: Trừ các khoản được miễn trừ
-
Bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp bắt buộc.
-
Đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học (nếu có).
-
Các khoản phụ cấp được miễn thuế theo quy định (ví dụ: phụ cấp ăn trưa trong hạn mức, công tác phí…).
Bước 3: Áp dụng mức giảm trừ gia cảnh
-
Bản thân: 15,5 triệu đồng/tháng.
-
Mỗi người phụ thuộc: 6,2 triệu đồng/tháng.
Bước 4: Phần thu nhập còn lại sau giảm trừ là thu nhập tính thuế, sẽ được áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần (từ 5% đến 35%).
Ví dụ minh họa:
-
Một người có thu nhập 20 triệu đồng/tháng, đóng bảo hiểm bắt buộc 2,1 triệu đồng, không có người phụ thuộc.
-
Thu nhập tính thuế = 20 – 2,1 – 15,5 = 2,4 triệu đồng.
-
Thuế phải nộp = 2,4 × 5% = 120.000 đồng/tháng.
-
-
Nếu người đó có 1 người phụ thuộc, mức giảm trừ tổng cộng là 21,7 triệu đồng, cao hơn thu nhập sau khi trừ bảo hiểm → không phát sinh thuế TNCN.
5. Lưu ý khi áp dụng chính sách mới
- Đăng ký người phụ thuộc sớm: Người nộp thuế cần hoàn tất hồ sơ đăng ký người phụ thuộc để được áp dụng giảm trừ ngay từ đầu năm 2026.
- Theo dõi thay đổi của cơ quan thuế: Do Bộ Tài chính sẽ ban hành hướng dẫn cụ thể về biểu thuế, cách kê khai, mức tạm khấu trừ theo tháng.
- Doanh nghiệp cần cập nhật phần mềm tính lương và khấu trừ TNCN đúng quy định mới, tránh sai sót khi quyết toán cuối năm.
- Khoản thưởng, phụ cấp đặc biệt (như thưởng Tết, thưởng hiệu quả công việc…) vẫn là thu nhập chịu thuế, được tính chung trong kỳ tính thuế.
6. Tác động và ý nghĩa của chính sách
Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lần này mang nhiều ý nghĩa tích cực:
- Giảm gánh nặng thuế cho người lao động, đặc biệt nhóm thu nhập trung bình và thấp.
- Tăng thu nhập thực tế sau thuế, góp phần kích cầu tiêu dùng.
- Phù hợp với biến động giá cả, chi phí sinh hoạt và đảm bảo công bằng giữa các nhóm thu nhập.
- Giúp doanh nghiệp ổn định nguồn nhân lực, khi thu nhập ròng của người lao động được cải thiện.
7. Kết luận
Từ kỳ tính thuế năm 2026, người nộp thuế sẽ được hưởng mức giảm trừ gia cảnh mới:
-
15,5 triệu đồng/tháng cho bản thân.
-
6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc.
Theo đó, ngưỡng thu nhập bắt đầu phải nộp thuế cũng tăng lên tương ứng, dao động từ 15,5 triệu đến gần 47 triệu đồng/tháng, tùy theo số người phụ thuộc.
Đây là thay đổi quan trọng mà người lao động, kế toán và doanh nghiệp cần cập nhật sớm để đảm bảo tính đúng, tính đủ nghĩa vụ thuế và quyền lợi hợp pháp của mình trong kỳ tính thuế 2026 sắp tới.
Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu
CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM
VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 024.39936229 - 84973282186
Email: dailythuebluecom@gmail.com