Nhiều hộ kinh doanh cho rằng, nếu doanh thu nhỏ thì không cần kê khai hay nộp thuế. Tuy nhiên, điều đó không hoàn toàn đúng.
Ngay cả khi doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, việc kê khai và nộp hồ sơ thuế vẫn là nghĩa vụ bắt buộc, giúp hộ kinh doanh chuẩn bị cho giai đoạn mới – khi thuế khoán chính thức bị xóa bỏ từ năm 2026.
Cùng tìm hiểu vì sao việc kê khai vẫn quan trọng và hộ kinh doanh cần làm gì để tuân thủ đúng quy định!
1. Bối cảnh và quy định hiện hành
Theo hướng dẫn của cơ quan thuế, dù các hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu năm dương lịch dưới 100 triệu đồng không thuộc diện nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN), nhưng vẫn phải kê khai và nộp hồ sơ thuế đầy đủ theo quy định.
Điều này được thực hiện nhằm đảm bảo tính minh bạch trong quản lý thuế và tạo dữ liệu đầy đủ cho ngành thuế trong việc giám sát hoạt động kinh doanh của cá nhân, hộ gia đình.
Cụ thể, theo Thông tư 40/2021/TT-BTC và Thông tư 100/2021/TT-BTC, hộ và cá nhân kinh doanh dù doanh thu nhỏ vẫn cần kê khai thông tin, doanh thu, ngành nghề, hình thức kinh doanh để cơ quan thuế cập nhật và quản lý.
Từ ngày 01/01/2026, khi Luật Thuế GTGT 2024 chính thức có hiệu lực, ngưỡng doanh thu không chịu thuế GTGT sẽ được nâng từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng/năm, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
2. Vì sao hộ kinh doanh dưới ngưỡng vẫn phải kê khai thuế
2.1. Đảm bảo minh bạch và công bằng trong quản lý
Việc yêu cầu kê khai đối với hộ kinh doanh dù doanh thu thấp giúp cơ quan thuế nắm bắt toàn bộ bức tranh về hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nền kinh tế. Điều này không chỉ tránh thất thu thuế mà còn bảo đảm sự công bằng giữa các nhóm hộ kinh doanh.
Ngoài ra, kê khai thuế giúp Nhà nước có số liệu thực tế để đánh giá, điều chỉnh chính sách phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế, tránh tình trạng “lọt” đối tượng trong diện quản lý.
2.2. Chuẩn bị cho lộ trình “tự khai – tự nộp” từ năm 2026
Ngành thuế đang từng bước chuyển đổi sang cơ chế tự khai, tự nộp đối với hộ và cá nhân kinh doanh. Việc duy trì yêu cầu kê khai hiện nay là bước chuẩn bị cho giai đoạn chuyển đổi này, giúp người nộp thuế làm quen với quy trình mới.
Từ năm 2026, khi xóa bỏ hình thức thuế khoán, hộ kinh doanh sẽ phải tự xác định doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế của mình. Nếu ngay từ bây giờ đã thực hiện kê khai đầy đủ, hộ kinh doanh sẽ không bị bỡ ngỡ khi chính sách mới có hiệu lực.
2.3. Đồng bộ với chính sách nâng ngưỡng chịu thuế
Việc kê khai còn giúp cơ quan thuế có cơ sở dữ liệu để thực hiện chính xác việc nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế từ 100 triệu lên 200 triệu đồng. Cơ quan quản lý cần số liệu thực tế từ các hộ kinh doanh để đánh giá tác động và đảm bảo việc áp dụng chính sách diễn ra đồng bộ, hiệu quả.
Từ 01/01/2026, xóa bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì để không “bỡ ngỡ”?
3. Những điều hộ kinh doanh cần lưu ý
3.1. Xác định rõ mình có thuộc diện kê khai hay không
Hiện nay, hộ và cá nhân có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm không phải nộp thuế GTGT và TNCN, nhưng vẫn phải kê khai, nộp hồ sơ và cập nhật thông tin với cơ quan thuế.
Từ năm 2026, ngưỡng này sẽ tăng lên 200 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, dù dưới ngưỡng chịu thuế, việc kê khai vẫn là nghĩa vụ bắt buộc, thể hiện tính tuân thủ và giúp hộ kinh doanh tránh rủi ro pháp lý.
3.2. Phân biệt giữa cho thuê tài sản và dịch vụ lưu trú
-
Cho thuê tài sản: như nhà, mặt bằng, nhà xưởng, kho bãi, phương tiện vận tải… là hoạt động phải kê khai và nộp hồ sơ thuế.
-
Dịch vụ lưu trú: như cho thuê nhà ngắn hạn, homestay, căn hộ du lịch có kèm dịch vụ ăn uống, giải trí… sẽ được xếp vào loại hình khác và có phương thức kê khai riêng.
Việc phân biệt đúng loại hình giúp hộ kinh doanh kê khai chính xác, tránh nhầm lẫn khi áp dụng mức thuế hoặc hồ sơ kê khai.
3.3. Kê khai đúng thời hạn và trung thực
Ngay cả khi không phải nộp thuế, hộ kinh doanh vẫn phải kê khai chính xác doanh thu, nộp hồ sơ đúng hạn, và lưu giữ chứng từ theo quy định. Việc kê khai sai hoặc chậm có thể bị xử phạt hành chính, ảnh hưởng uy tín và khả năng được hưởng ưu đãi trong tương lai.
4. Chuẩn bị cho giai đoạn bỏ thuế khoán
Chính phủ đã xác định sẽ xóa bỏ hình thức thuế khoán từ năm 2026, thay bằng phương thức kê khai, nộp thuế điện tử. Điều này đồng nghĩa hộ kinh doanh sẽ cần:
- Quản lý sổ sách doanh thu, chi phí minh bạch.
- Sử dụng hóa đơn điện tử hoặc máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.
- Tự tính và nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế.
Việc chuyển đổi này giúp tăng tính minh bạch, chống thất thu ngân sách và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người kinh doanh. Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi các hộ kinh doanh phải chuẩn bị kỹ về kỹ năng, phần mềm và nhận thức thuế.
5. Tác động và lợi ích đối với hộ kinh doanh
5.1. Lợi ích
- Được quản lý chính thức: Khi kê khai, hộ kinh doanh sẽ có mã số thuế, dữ liệu lưu trữ, thuận tiện khi mở rộng quy mô hoặc tiếp cận vốn ngân hàng.
- Hưởng lợi từ nâng ngưỡng: Việc nâng ngưỡng lên 200 triệu đồng giúp giảm gánh nặng cho nhóm kinh doanh nhỏ, tự do, giúp họ có thêm nguồn lực tái đầu tư.
- Tăng cơ hội minh bạch và chuyên nghiệp hóa: Việc kê khai, nộp thuế đúng quy định giúp hộ kinh doanh từng bước vận hành theo hướng bài bản, chuyên nghiệp hơn.
5.2. Thách thức
- Nhiều hộ kinh doanh nhỏ chưa quen với việc kê khai, lưu trữ chứng từ, hóa đơn điện tử.
- Chi phí tuân thủ (phần mềm, máy tính tiền, hỗ trợ kế toán) có thể tăng.
- Nếu không kê khai đúng hạn, người kinh doanh có thể bị xử phạt hoặc gặp khó khi cần xác nhận nghĩa vụ thuế trong các thủ tục khác.
6. Lộ trình thực hiện và khuyến nghị
6.1. Lộ trình
- Hiện tại (năm 2025): Hộ/cá nhân có doanh thu ≤ 100 triệu đồng/năm không phải nộp GTGT, TNCN nhưng vẫn phải kê khai.
- Từ 01/01/2026: Ngưỡng chịu thuế nâng lên 200 triệu đồng/năm, đồng thời triển khai mô hình “tự khai – tự nộp”.
6.2. Khuyến nghị cho hộ kinh doanh
- Kiểm tra doanh thu hằng năm để xác định nghĩa vụ kê khai.
- Thực hiện kê khai đúng hạn theo hướng dẫn tại Thông tư 40/2021/TT-BTC.
- Chuẩn bị sử dụng hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán để sẵn sàng cho giai đoạn bỏ thuế khoán.
- Theo dõi chính sách mới từ cơ quan thuế để kịp thời điều chỉnh hoạt động kinh doanh.
- Xem xét chuyển đổi mô hình sang doanh nghiệp nhỏ nếu doanh thu tăng nhanh, giúp dễ quản lý và được hưởng nhiều ưu đãi hơn.
Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu
CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM
VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 024.39936229 - 84973282186
Email: dailythuebluecom@gmail.com