Chứng khoán là một loại tài sản đặc biệt, xác nhận quyền sở hữu vốn hoặc tài sản của tổ chức phát hành như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, quyền mua cổ phiếu… Khi nhà đầu tư thực hiện mua – bán chứng khoán, đó được gọi là giao dịch chứng khoán.
Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán thuộc diện chịu thuế. Điều này có nghĩa là mỗi cá nhân khi thực hiện mua – bán cổ phiếu, trái phiếu hay nhận cổ tức đều có thể phát sinh nghĩa vụ thuế.
1. Thuế với giao dịch chuyển nhượng chứng khoán
Khi cá nhân bán chứng khoán, thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính theo phương pháp khoán, cụ thể:
-
Thuế suất cố định 0,1% áp dụng trên giá chuyển nhượng chứng khoán của mỗi lần giao dịch.
-
Công thức:
Thuế TNCN phải nộp = Giá chuyển nhượng chứng khoán × 0,1% -
Giá chuyển nhượng có thể được xác định dựa trên:
-
Giá thực hiện tại Sở Giao dịch chứng khoán.
-
Giá ghi trong hợp đồng chuyển nhượng.
-
Giá ghi trên sổ sách kế toán của bên chuyển nhượng (trong trường hợp là tổ chức).
-
Thuế này thường được khấu trừ trực tiếp ngay khi giao dịch thành công. Tức là, khi bạn bán cổ phiếu, công ty chứng khoán hoặc bên mua sẽ giữ lại phần thuế và nộp thay bạn.
-
Thời hạn nộp thuế: trong vòng 10 ngày kể từ ngày giao dịch thành công.
-
Hồ sơ kê khai: người bán phải lập tờ khai thuế thu nhập cá nhân mẫu 01/KK-TNCN và nộp cho cơ quan thuế.
Ví dụ minh hoạ
Bạn bán cổ phiếu công ty A với giá trị giao dịch là 200.000.000 đồng.
Thuế TNCN = 200.000.000 × 0,1% = 200.000 đồng.
Số tiền thực nhận sau thuế: 200.000.000 – 200.000 = 199.800.000 đồng.
2. Thuế với cổ tức từ chứng khoán
Ngoài lợi nhuận từ việc mua – bán cổ phiếu, nhà đầu tư còn có thể có thu nhập từ cổ tức. Và tùy hình thức cổ tức, thuế áp dụng cũng khác nhau:
-
Cổ tức bằng tiền mặt: cá nhân phải chịu thuế thu nhập cá nhân 5% trên số tiền nhận được.
-
Ví dụ: nếu bạn được chia 30 triệu đồng cổ tức bằng tiền, bạn sẽ bị khấu trừ 1,5 triệu đồng (5%) trước khi nhận. Bạn thực nhận 28,5 triệu đồng.
-
Lưu ý: thuế này đã được công ty khấu trừ tại nguồn, bạn không cần kê khai riêng.
-
-
Cổ tức bằng cổ phiếu: khi nhận thêm cổ phiếu làm cổ tức, bạn không phải nộp thuế ngay.
-
Tuy nhiên, khi bạn bán số cổ phiếu đó, khoản tiền thu về sẽ phải chịu thuế chuyển nhượng 0,1% như đã quy định ở phần trên.
-
Ví dụ minh hoạ
Bạn sở hữu cổ phiếu công ty B và được chia cổ tức bằng 500 cổ phiếu. Thời điểm nhận, bạn không phải nộp thuế. Nhưng khi bán 500 cổ phiếu này với tổng giá trị 100 triệu đồng, bạn sẽ phải đóng thuế:
100.000.000 × 0,1% = 100.000 đồng.
Sẽ có thêm 3 khoản được miễn thuế thu nhập cá nhân từ ngày 01/10/2025
3. Một số lưu ý quan trọng khi nộp thuế chứng khoán
-
Thuế tính trên giá bán, không tính trên lãi ròng:
Nghĩa là thuế không dựa trên phần chênh lệch lãi – lỗ mà tính thẳng trên tổng giá trị chuyển nhượng. Dù bạn lãi hay lỗ, giao dịch bán vẫn bị tính 0,1% trên giá trị bán. -
Mỗi lần giao dịch đều phải nộp thuế:
Nếu bạn bán chứng khoán nhiều lần trong năm, mỗi giao dịch đều được tính thuế riêng. -
Khấu trừ tại nguồn:
Thông thường, công ty chứng khoán hoặc đơn vị chi trả cổ tức sẽ khấu trừ trực tiếp thuế trước khi chuyển tiền cho bạn. -
Kê khai thuế:
-
Với giao dịch chuyển nhượng chứng khoán: phải lập tờ khai mẫu 01/KK-TNCN.
-
Với cổ tức bằng tiền: không cần kê khai, vì doanh nghiệp đã nộp thay.
-
-
Theo dõi thay đổi chính sách:
Các quy định thuế có thể thay đổi theo luật mới. Nhà đầu tư nên thường xuyên cập nhật thông tin để tuân thủ đúng quy định.
4. Bảng tóm tắt thuế đối với cá nhân giao dịch chứng khoán
| Loại thu nhập | Thuế suất | Cách nộp thuế | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Chuyển nhượng chứng khoán | 0,1% trên giá trị bán | Khấu trừ trực tiếp hoặc tự kê khai | Không trừ chi phí mua vào |
| Cổ tức bằng tiền mặt | 5% trên số tiền nhận | Khấu trừ tại nguồn | Không cần kê khai lại |
| Cổ tức bằng cổ phiếu | 0% tại thời điểm nhận | Không nộp ngay | Khi bán cổ phiếu phải chịu 0,1% |
5. Kết luận
Đối với cá nhân tham gia thị trường chứng khoán, việc nắm rõ quy định về thuế là rất quan trọng để tránh sai sót và chủ động tính toán lợi nhuận thực tế.
- Nếu bạn bán chứng khoán: mỗi lần giao dịch sẽ chịu thuế 0,1% trên giá chuyển nhượng.
- Nếu bạn nhận cổ tức:
-
Bằng tiền mặt, chịu thuế 5%.
-
Bằng cổ phiếu, chưa nộp thuế khi nhận, nhưng sẽ nộp 0,1% khi bán.
Hiểu và tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ thuế không chỉ giúp bạn tránh rủi ro pháp lý mà còn giúp lập kế hoạch đầu tư hiệu quả hơn.
Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu
CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM
VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội
Hotline: 024.39936229 - 84973282186
Email: dailythuebluecom@gmail.com