Ưu đãi thuế cho ngành công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, phát triển xanh

Trong bối cảnh tăng trưởng xanh và đổi mới sáng tạo được xem là động lực trọng tâm cho phát triển kinh tế bền vững, việc ban hành các chính sách ưu đãi về thuế, phí đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Những ưu đãi này không chỉ thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh trên trường quốc tế. Bài viết dưới đây tổng hợp các chính sách ưu đãi thuế hiện hành cũng như những đề xuất mới đang được xây dựng nhằm hỗ trợ cho các ngành công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và phát triển xanh.

1. Tổng quan chính sách ưu đãi hiện hành

1.1 Miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước

Theo Nghị định số 46/2014/NĐ-CP và Nghị định số 13/2019/NĐ-CP, các doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH&CN) được miễn hoàn toàn tiền thuê đất, thuê mặt nước trong thời gian thuê đối với diện tích sử dụng cho các hoạt động nghiên cứu, ươm tạo công nghệ, thử nghiệm và sản xuất thử nghiệm.

Đây là một trong những chính sách cơ bản nhằm giảm chi phí đầu tư ban đầu, khuyến khích doanh nghiệp chuyển dịch sang lĩnh vực công nghệ cao và sáng tạo xanh.

1.2 Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp

Thông tư 78/2014/TT-BTC (hướng dẫn thi hành Nghị định 218/2013/NĐ-CP) quy định doanh nghiệp sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường được áp dụng thuế suất ưu đãi 17%.

Ngoài ra, thu nhập từ hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được miễn thuế TNDN trong 4 năm và giảm 50% trong tối đa 9 năm tiếp theo (áp dụng đối với các doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp KH&CN).

1.3 Miễn thuế xuất nhập khẩu đối với thiết bị, công nghệ xanh

Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016 quy định Miễn thuế đối với:

Máy móc, thiết bị chuyên dụng phục vụ cho hoạt động bảo vệ môi trường;
Vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời...);
Nguyên liệu, vật tư phục vụ sản xuất sản phẩm tái chế, xử lý chất thải.

Chính sách này hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí nhập khẩu, nhanh chóng tiếp cận các công nghệ thân thiện môi trường.

Nghị định 181/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết Luật thuế GTGT - Những điểm nổi bật

2. Các đề xuất mới trong dự thảo chính sách năm 2025

Để gia tăng tính hấp dẫn và khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào công nghệ mới, Chính phủ đang xây dựng nhiều chính sách ưu đãi vượt trội.

2.1 Mức ưu đãi sâu và thời gian áp dụng dài hơn

Đối với doanh nghiệp KH&CN: Dự thảo đề xuất miễn thuế TNDN tối đa 4 năm và giảm 50% trong tối đa 9 – 10 năm tiếp theo.
Đối với doanh nghiệp công nghệ số trọng điểm (AI, bán dẫn, dữ liệu lớn, an ninh mạng…):
- Thuế suất ưu đãi chỉ 5% trong 37 năm;
- Miễn thuế 6 năm đầu và giảm 50% trong 13 năm tiếp theo;
- Miễn tiền thuê đất, mặt nước 22 năm, giảm 75% cho thời gian còn lại.

Đây là mức ưu đãi được đánh giá “chưa từng có tiền lệ”, tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam bắt kịp xu hướng công nghệ toàn cầu.

2.2 Ưu đãi mạnh mẽ cho hoạt động R&D và đổi mới sáng tạo

Một trong những điểm mới nổi bật trong dự thảo là:

Miễn thuế TNDN đối với thu nhập từ hoạt động R&D, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Được trừ tối đa 200% chi phí nghiên cứu – phát triển khi xác định thu nhập chịu thuế (theo hướng dẫn của Nghị quyết 68).

Như vậy, doanh nghiệp sẽ giảm đáng kể chi phí khi thực hiện các dự án nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới hoặc đầu tư cho công nghệ xanh.

2.3 Miễn thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia nghiên cứu

Để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, dự thảo đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân đối với chuyên gia, nhà khoa học thực hiện hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ tại doanh nghiệp KH&CN hoặc trung tâm đổi mới sáng tạo.

Chính sách này kỳ vọng sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp thu hút lao động trình độ cao, góp phần thúc đẩy nhanh hơn quá trình đổi mới và ứng dụng công nghệ tiên tiến.

2.4 Hoàn thiện khung pháp lý theo hướng linh hoạt, nhất quán

Dự thảo Nghị định mới cũng đưa ra một số nguyên tắc quan trọng:

Nội dung	Mô tả
Thừa kế ưu đãi	Doanh nghiệp vẫn giữ nguyên quyền hưởng ưu đãi khi sáp nhập, chuyển đổi mô hình.
Lựa chọn ưu đãi có lợi nhất	Nếu có nhiều mức ưu đãi, doanh nghiệp được quyền lựa chọn mức áp dụng tối ưu.
Bổ sung ngành ưu đãi mới	Các lĩnh vực như sản xuất chip, phần mềm, AI, an toàn thông tin, dữ liệu xanh… dự kiến được đưa vào danh mục ưu đãi.

2.5 Chính sách hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và phát triển xanh

Bên cạnh ưu đãi thuế, nhiều chính sách hỗ trợ khác cũng được triển khai:

Doanh nghiệp được trích tối đa 20% thu nhập tính thuế để lập Quỹ KH&CN.
Được sử dụng phòng thí nghiệm, thiết bị công của Nhà nước với mức phí ưu đãi.
Miễn thuế TNDN cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và quỹ đầu tư mạo hiểm.
Thí điểm “sandbox” đối với một số công nghệ mới như blockchain, AI, phân tích dữ liệu lớn.

3. Đánh giá và khuyến nghị

Nhìn chung, các chính sách ưu đãi về thuế trong thời gian qua đã tạo nền tảng nhất định hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ cao và sản xuất xanh. Tuy nhiên, trước yêu cầu chuyển dịch sang kinh tế xanh, kinh tế số, các chính sách hiện hành cần được tăng cường tính hấp dẫn và linh hoạt hơn.

Dự thảo các chính sách năm 2025 đã đáp ứng phần lớn kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp thông qua:

Mở rộng phạm vi ưu đãi đến nhiều ngành nghề đổi mới sáng tạo;
Nâng mức ưu đãi thuế và kéo dài thời gian áp dụng;
Hoàn thiện khung pháp lý theo hướng linh hoạt, bảo đảm tính nhất quán;
Hỗ trợ toàn diện từ thuế, đất đai, hạ tầng đến nhân lực.

Để tận dụng tốt các ưu đãi sắp tới, doanh nghiệp cần:

Rà soát điều kiện để hưởng ưu đãi sớm (giấy chứng nhận KH&CN, xác định lĩnh vực ưu đãi);
Chủ động xây dựng/quy hoạch quỹ KH&CN ngay từ năm tài chính hiện tại;
Đầu tư bài bản vào hoạt động nghiên cứu, đổi mới quy trình, chuyển đổi số;
Chuẩn bị hồ sơ, tài liệu chứng minh chi phí R&D và hoạt động đổi mới ngay từ đầu.

Việc ban hành chính sách ưu đãi thuế dành riêng cho lĩnh vực công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và phát triển xanh không chỉ mang tính hỗ trợ đơn lẻ, mà còn tạo động lực mạnh mẽ để hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện tại Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh sang tăng trưởng bền vững, đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt bứt phá, nâng cao năng lực nội tại và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.

Bluecom - Đơn vị cung cấp dịch vụ đại lý thuế hàng đầu

CÔNG TY CỔ PHẦN ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ BLUECOM VIỆT NAM

VPGD: P810 Tòa Trung Rice City Linh Đàm, P Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội

Trụ sở: Số 01, ngõ 117 Đặng Tiến Đông, P Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội

Hotline: 024.39936229 - 84973282186

Email: dailythuebluecom@gmail.com

Tin tức